مشکلات اصلی حال حاضر محیط زیست

محیط زیست ما دائماً در‌حال تغییر است و این موضوعی است که نمی‌توان از آن چشم‌پوشی کرد. براین‌ اساس، همانطور که محیط زیست ما تغییر می‌کند، نیاز به آگاهی شناسی مشکلات اطراف آن نیز باید افزایش پیدا کند. با توجه هجوم شدید بلایای طبیعی، دوره‌های گرمایی و سرمایی‌، انواع الگو‌های آب و هوایی و بسیاری از موارد دیگر نیاز است تا مردم از انواع مشکلات زیست محیطی که سیاره ما با آن روبه رو است آگاه شوند.

گرمایش جهانی، تبدیل به یک واقعیت بی‌قائده درمورد معیشت فعلی ما شده است.  سیاره ما در حال گرم شدن است و قطعاً ما جزئی از این مشکل هستیم.  با این حال این موضوع تنها مشکل محیط زیست نیست که باید نگران آن باشیم. مردم در سراسر جهان هر روزه با مشکلات زیست محیطی جدید و چالش‌ برانگیز روبه رو می‌شوند. بعضی از این مشکلات کوچک هستند و بر بخشی از اکوسیستم تاثیر می‌گذارند، اما برخی دیگر از آن‌ها بشدت چشم‌اندازهایی که قبلاً با آن روبه رو بودیم را تغییر می‌دهد.

سیاره ما در آستانه‌ی بحران شدید زیست محیطی قرار دارد. مشکلات جاری زیست محیطی، ما را در برابر مصیبت و بلایای طبیعی که هم‌اکنون و در آینده رخ می‌دهد، آسیب پذیر می‌کند.  با توجه به مشکلات در حال رشد زیست محیطی در اطراف خود، بنابراین ما در وضعیت اضطراری سیاره خود هستیم. در صورتی که این مشکلات را با دقت و جدیت پیگیری نکنیم، آنگاه به قطع دچار فاجعه و محکوم به نابودی خواهیم شد. مشکلات کنونی محیط زیست نیاز به توجه سریع و اورژانسی دارد.

عمده ترین مشکلات

1. آلودگی: برای جبران آلودگی‌های هوا، آب و خاک به میلیون‌ها سال زمان نیاز است. گازهای خارج شده از صنعت و وسایل نقلیه رتبه اول در ایجاد آلودگی را دارد. فلزات سنگین، نیترات‌ها و پلاستیک‌ها سمی هستند و باعث آلودگی می‌شود. آلودگی آب ناشی از نشت نفت، باران اسیدی و کانال و جوب‌های شهری است؛ در حالی که آلودگی هوا ناشی از گاز‌ها و سموم مختلفی است که توسط صنایع و کارخانجات و از ترکیب سوخت‌های فسیلی منتشر می‌شود؛ همچنین آلودگی خاک نیز عمدتاً ناشی از ضایعات صنعتی بوده که خاک را از مواد مغذی و ضروری محروم می‌سازد.
2. گرمایش جهانی: تغییرات اقلیمی مانند گرمایش جهانی ناشی از فعالیت‌های انسانی است که باعث انتشار گاز‌های گلخانه ایی می‌شود. گرمایش جهانی منجر به افزایش دمای اقیانوس‌ها و سطح زمین شده و به دنبال آن یخ‌‌های قطبی ذوب می‌شوند و سطح دریاها افزایش می‌یابد و همچنین الگوهای غیر‌طبیعی محیط زیست باعث ایجاد سیل‌های برق‌آسا، بارش برف‌های سنگین یا بیابان‌زائی می‌شود.
3. ازدحام جمعیت: جمعیت کره زمین درحال رسیدن به حالت ناپایدار است که باعث شده با کمبود منابع طبیعی مانند آب و سوخت و غذا مواجه شود. در حال حاضر کمبود منابع طبیعی درکشورهای ابتدائی تر و کشورهای درحال توسعه، تنش ایجاد کرده است. در کشاورزی متمرکز؛ استفاده از کود‌های شیمیایی، آفت کش‌ها و حشره‌کش‌ها برای تولید مواد غذایی بیشتر، باعث آسیب به محیط زیست می‌شود. در حال حاضر یکی از مشکلات حیاتی محیط زیست ازدحام بیش از حد جمعیت است.
4. کاهش منابع طبیعی: کاهش منابع طبیعی یکی دیگر از مشکلات حیاتی حال حاضر محیط زیست است. مصرف سوخت فسیلی منجر به انتشار گازهای گلخانه‌ایی در نتیجه باعث گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی می‌شود. مردم در سراسر جهان در تلاش اند که منابع تجدید پذیر را به انرژی هایی مانند انرژی خورشیدی، بادی، بیوگاز‌ها و زمین گرمایی تغییر دهند. هزینه زیرساخت و نگهداری این منابع در سال‌های اخیر کاهش یافته است.
5. دفع زباله: مصرف بیش از حد منابع و تولید فراوان پلاستیک باعث ایجاد بحران جهانی دفع زباله می‌شود. کشور‌های در حال توسعه اغلب معروفند به تولید بیش از حد زباله و آشغال و رها کردن آنها در اقیانوس ها و کشورهای ‌ابتدائی تر . از نظر بهداشتی دفع زباله‌های هسته ایی خطرات بسیاری به همراه دارد. پلاستیک، فست فود، بسته بندی و وسایل الکترونیکی بی ارزش سلامت انسان‌ها را تهدید می‌کند. دفع زباله یکی دیگر از مشکلات حیاتی حال حاضر در محیط زیست است.
6. تغییرات آب و هوایی: تغییرات آب و هوایی یکی دیگر از مشکلات محیط زیست است که در دو دهه گذشته رخ داده است. افزایش دمای جو بخاطر سوزاندن سوخت‌های فسیلی و انتشار گازهای مضر توسط صنایع و کارخانجات منجر به افزایش گرمایش جهانی و بنابراین ایجاد تغییرات آب و هوایی می‌شود. تغییرات آب و هوایی اثرات مضر مختلفی دارد اما محدود به ذوب یخ‌های قطبی، تغییر فصل‌ها, وقوع بیماری‌های جدید، وقوع مکرر سیل و تغییر کلی آب و هوا نمی‌شود.
7. از دست دادن تنوع زیستی: فعالیت انسانی منجر به انقراض گونه ها و تنوع زیستی می‌شود. اکوسیستمی که میلیون ها سال طول کشید تا کامل شود، زمانی که جمعیت هر یک از گونه های زیستی منقرض شود به خطر می‌افتد. تعادل در فرایند‌های طبیعی مانند گرده افشانی، برای اکوسیستم حیاتی بوده و فعالیت‌های انسانی تهدیدی برای آن به حساب می‌آید. تخریب صخره‌های مرجانی در اقیانوس‌های مختلف که از زندگی بسیاری از موجودات دریایی محافظت میکند مثال دیگری است که میتوان به عنوان عامل برهم‌زدن این تعادل نام برد.
8. جنگل زدائی: جنگل های ما یک منبع پاکسازی طبیعی دی‌اکسید‌کربن بوده و اکسیژن تازه نیز تولید می‌کنند، همچنین آنها در تنظیم دما و بارندگی کمک شایانی می‌کنند. در حال حاضر ۳۰% از کره زمین را پوشش جنگلی فراگرفته است، اما در سال‌های اخیر، به طور مثال کشور پاناما به دلیل افزایش جمعیت و ایجاد پناهگاه و مواد غذایی و پارچه به جنگل‌ها آسیب رسانده ‌است. جنگل زدائی به معنی از بین بردن پوشش سبز برای اهداف مسکونی، صنعتی و تجاری است.
9. اسیدی شدن اقیانوس‌ها: تولید بیش از حد و افسار گریخته Co_۲ تاثیر مستقیمی بر اسیدی شدن اقیانوس دارد. ۲۵% از Co_۲ توسط انسان‌ها تولید می‌شود. اسدیته اقیانوس در ۲۵۰ سال گذشته افزایش یافته و ممکن است تا سال ۲۱۰۰ به ۱۵۰% نیز برسد و تاثیر اصلی آن بر روی صدف‌ها و پلانگتون‌ها بوده که همانند تاثیر آن بر پوکی استخوان انسان است.
10. از بین رفتن لایه ازون: لایه ازون یک لایه ی محافظ و نامرئی است که کره زمین را احاطه کرده و در برابر اشعه مضر خورشید از ما محافظت می‌کند. آلودگی ناشی از کلر و برومبد موجود درکلر و فلئورکربن‌ها (CFC’s)باعث از بین رفتن لایه ی مهم ازون می‌شود. با رسیدن این گازهای سمی به بالای اتمسفر، آنها باعث ایجاد حفره در لایه ازون می‌شوند که بزرگترین این حفره‌ها در بالای قطب جنوب قرار دارد. در بسیاری از صنایع و محصولات مصرفی استفاده از CFCها ممنوع شده است. از آنجایی که لایه ازون مانع عبور اشعه مضر UV و انتشار آن به سطح زمین می‌شود دارای ارزش بسیار زیادی است. یکی از مهمترین مسائل محیط زیست حال حاضر، از بین رفتن لایه ازون است.
11. باران اسیدی: باران اسیدی به علت وجود آلودگی‌های خاص در اتمسفر رخ می‌دهد. باران اسیدی می‌تواند به دلیل سوختن سوخت‌های فسیلی یا فوران آتشفشان و یا گیاهانی که دی‌اکسید گوگرد و دی‌اکسید نیتروژن به اتمسفر آزاد می‌کنند، به وجود آید. باران اسیدی یک مشکل زیست محیطی شناخته شده‌ایی است که می‌تواند اثرات جدی بر حیات وحش حیوانات و گونه‌های آبزی و نیز سلامت انسان داشته باشد.
12. آلودگی آب: آب آشامیدنی خالص بسیار کمیاب شده است. آب به یک موضوع مهم اقتصادی و سیاسی تبدیل شده به طوری که جمعیت انسانی برای بدست آوردن این منبع به مبارزه می‌پردازد. یکی از گزینه‌های پیشنهادی، استفاده از فرآیند شیرین سازی است. پیشرفت صنعت باعث شده که دریاها و رودخانه ها و اقیانوس ها پر از آلودگی های سمی شوند که خود یک تهدید بزرگ برای سلامت انسان است.
13. پراکندگی شهری: پراکندگی شهری به مهاجرت جمعیت از مناطق پر جمعیت شهری به مناطق کم جمعیت روستایی اشاره دارد که موجب انتشار یافتن هرچه بیشتر شهرها در زمین‌های روستایی می‌شود. پراکندگی جمعیت باعث فرسایش زمین، افزایش ترافیک، مسائل زیست محیطی و بهداشتی می‌شود. رشد تقاضای تصاحب زمین موجب جایگزینی محیط زیست طبیعی که شامل انواع گونه‌های گیاهی و جانوری است، می‌شود.
14. مسائل بهداشت عمومی: در حال حاضر مشکلات زیست محیطی برای سلامت انسان‌ها و حیوانات مخاطرات بسیار زیادی را ایجاد کرده است. آب کثیف بزرگترین ریسک برای سلامت جهان است و برای کیفیت زندگی و سلامت عمومی بزرگترین تهدید بحساب می آید. رودخانه‌ها حامل مقدار زیادی از سموم، مواد شیمیایی و بیماری‌ها هستند. آلاینده‌ها باعث بیماری‌های تنفسی مانند آسم و مشکلات قلب و عروق می شوند. افزایش دما باعث گسترش بیماری‌های عفونی مانند تب دنگی می‌شود.
15. مهندسی ژنتیک: به اصلاح ژنتیکی مواد غذایی با استفاده از بیوتکنولوژی مهندسی ژنتیک گفته می‌شود. از آنجایی که ژن‌ها از یک گیاه آنتی‌ژن می‌توانند به گیاه نهایی انتقال یابند، بنابراین اصلاح ژنتیکی مواد غذایی سبب افزایش سموم و بیماری‌ها می‌شود. محصولات اصلاح شده ژنتیکی می‌تواند مشکلات جدی زیست محیطی ایجاد کند و می‌توان اثبات کرد که ژن مهندسی شده برای حیات وحش سمی است. یکی دیگر از مضرات آن در استفاده روز افزون سموم  است که می‌تواند موجب مقاوم سازی حشرات گیاهی شده و این موضوع منجر به مقاوم شدت ارگانیسم ها در مقابل آنتی بیوتیک ها می‌شود.

نیاز به تغییر در زندگی روزمره مان و اقدامات دولتمان باید افزایش پیدا کند. عوامل زیادی مانند رای دادن، مسائل دولتی و تمایل نگهداشتن روزمرگی وجود دارد که مانع از انجام اقدامات مهم می‌شوند. مردم تاثیر کارهای خود بر نسل‌های آینده را در نظر نمی‌گیرند. اگر انسان‌ها با چنین روش مخربی به سمت آینده پیش بروند. دیگر آینده ای وجود نخواهد داشت که بتوان آن را در نظر گرفت. هرچند که این موضوع که نمی‎توانیم به صورت فیزیکی از نازکتر شدن لایه ازون جلوگیری کنیم صحیح است (و دانشمندان هنوز در پیدا کردن اینکه دقیقاً چه چیزی باعث آن است با مشکل مواجه اند)، اما هنوز با توجه به دانسته‌های کنونی خود، اقدامات زیادی وجود دارد که می‌توان با انجام آنها سعی در جلوگیری از نازک تر شدن آن کنیم. با افزایش آگاهی جامعه محلی و خویشاوندان درباره این مسائل، می‌توان قدمی در راستای کمک به ساخت محیطی آگاه و دوستانه  برای زندگی برداشت.

تهیه و ترجمه: روژین رحمن پور